GEZONDHEID-WIJZER

gezondheidsadvies en gezondheidseducatie door Hilde Ryckewaert, Consulent Natuurlijke Gezondheidszorg

Categorie: zelfgenezend vermogen

Regelmatig even niksen

by 1 Comment

Zoals je misschien al weet, verdiep ik me momenteel in The Blue Zones, een aantal gebieden in de wereld waar mensen uitzonderlijk lang, uitzonderlijk gezond en uitzonderlijk gelukkig leven. Uit het bestuderen van deze originele Blue Zones heeft Dan Buettner negen lessen getrokken, negen richtlijnen die elk op hun beurt leiden tot gezonder leven.

The Blue Zones: Power Nine

We hadden het eerder al over beweging en over voeding, twee bijzonder belangrijke pijlers als het gaat om gezondheid. Minstens even belangrijk echter is jouw kijk op het leven, je manier van omgaan met de dingen die op je pad komen. In de Power Nine, de negen lessen klinkt dat als: Right Outlook. En onder het tabblad ‘Right Outlook’ vind je twee richtlijnen:

    1. Purpose: een doel in je leven, een reden om ‘s morgens je bed uit te komen.
    2. Downshift: regelmatig stilvallen, even alle activiteit stilzetten om naar binnen te keren.

Beide staan met elkaar in relatie, ze kunnen niet zonder elkaar. Wil je op het spoor komen van het doel van jouw leven, val dan stil. Luister naar je binnenste en ga daarop in. Doe dat regelmatig opnieuw, want in de drukte van het dagelijks leven hoor je die roepstem pas als het te laat is: als je ziek valt, als het leven je dwingt het rustiger aan te doen.

Stilvallen, dagdromen, uit het raam zitten staren, lanterfanten, …

Onder ‘downshift’ verstaan we spontaan iets als ‘mediteren’. Dat klinkt verheven, en daarvan willen we nog wel geloven dat het goed is voor onze gezondheid en ons welbevinden. Ik wil in dit verhaal echter een hele stap vroeger beginnen. Lukt het ons nog wel om eens gewoon helemaal niks te doen? Even geen TV, geen radio, geen computer of smartphone. Even geen dingen te doen, geen boek of krant, gewoon niks.

Wij, Westerse mensen uit de 21ste eeuw, krijgen dagelijks meer prikkels dan een Middeleeuwer in zijn hele leven. Al die prikkels komen de hele dag door bij ons binnen en moeten dan verwerkt worden. Ons hoofd staat quasi nooit meer stil. Dat doet wat met een mens. Voor mezelf weet ik bijvoorbeeld dat, als de dag te druk is geweest en er onvoldoende ‘lege’ tijd was, ik dan ‘s nachts, nadat de eerste vermoeidheid is verdwenen, wakker lig om dan die overvloed aan prikkels te verwerken. Oplossing voor mijn slapeloosheid is dus ‘meer lege tijd overdag’.

Wat is dan voor mij ‘lege tijd’?

  • Een wandeling in de natuur, en dus leven op het tempo van te voet. Prikkels komen dan op je af op een manier die jou niet overweldigt. Er is zelfs ruimte om iets van de overvloed aan prikkels van de voorbije tijd los te laten.
  • Uit het raam zitten staren. Kijken naar de bloemen en de struiken in de tuin. Kijken naar een vogel of naar een kat die hun spel spelen.
  • Dagdromen en fantaseren, ontdekken welke richting het verlangen in mij uit wil. Het is in dagdromen en fantaseren dat creativiteit in mij ontstaat. De mooiste dingen worden geboren uit ‘niets doen’.
  • En tot slot: me vervelen! Ja, soms heb ik zo’n dag waarop ik nergens zin in heb. Geen goesting om ook maar iets aan te pakken. En als ik dat dan wel probeer, geef ik er na nog geen tien minuten de brui aan. Het is dan alsof diep van binnen iemand me toeroept: ‘Stop! Vandaag even niet!’ Op het eind van zo’n verveeldag weet ik het wel: dit was precies wat ik vandaag nodig had.

In al deze gevallen is mijn zelfgenezend vermogen op volle toeren aan het werk. Omdat er geen nieuwe info, geen nieuwe prikkels binnenkomen, krijgt mijn geest de kans om op te ruimen, om los te laten, om ruimte te creëren. In die ruimte ontstaat eerst rust en ontspanning, en vervolgens krijgt mijn wezen de kans om van zich te laten horen. In die ruimte ontdek ik, als ik luister, welke volgende stap ik dien te zetten om mijn leven de moeite waard te maken.

Ziek worden

Vaak is ziekte een middel om ons te doen stilvallen. Wie ooit een burn-out had, weet hoe je dan gedwongen wordt om niks te doen, en dat een hele lange tijd. Ergens in dat ziekteproces ontstaat iets als een vermoeden dat het ‘rennen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan’ van de tijd voor de burn-out je ziek heeft gemaakt. In de leegte ontstaat een verlangen om het voortaan anders te doen. Vaak ontdekken mensen op dat moment een andere drive, een ander doel. Een gedwongen ‘downshift’ (=stilvallen) brengt je op het spoor van een nieuwe ‘purpose’ (= levensdoel).

Ziekte is in die zin altijd een beetje een tijdstip van heroriëntering. Je was te druk bezig, je verloor te veel energie, en nu moet je gedwongen rusten. Je lichaam en je geest krijgen de tijd om te helen. En luister je goed naar je eigen binnenste, dan hoor je die stem die jou vertelt welke stappen je van hieruit zetten moet. Je komt op het spoor van dat diepere verlangen in jou. Volg je dat spoor, dan is heling het gevolg. Gezondheid volgt vaak vanzelf.

Pleidooi om dagelijks even te niksen

Jawel, ik hou een pleidooi om dagelijks even alle prikkels uit te schakelen. Doe even niks, zorg voor alleen maar natuurgeluiden, voor quasi stilstaande beelden. Lukt dat je niet ineens, waag je dan aan routineklussen: de afwas of de strijk doen, in de tuin werken, opruimen of poetsen. Het zijn dingen waarbij je niet hoeft na te denken en waarbij je geest alle ruimte krijgt om de indrukken van de voorbije dagen te verwerken.

Gun het jezelf om te luieren, te lanterfanten, te dagdromen. Dit is geen verloren tijd, integendeel. De tijd die je ogenschijnlijk verliest, krijg je dubbel en dik terug in efficiënter werk en in minder ziekteverzuim. Zoek je eigen manier om helemaal tot rust te komen en ervaar de deugddoende werking daarvan. Ik wens het je van harte toe.

 

Dit artikel maakt deel uit van GEZONDHEID-WIJZER door Hilde Ryckewaert, Consulent Natuurlijke Gezondheidszorg. Wil jij ook tweewekelijks de GEZONDHEID-WIJZER in je mailbox krijgen, vul dan onderstaand formulier in.

Een zakhorloge ligt in het zand, beeld van intermittent fasting.

Intermittent fasting

by Leave a comment

Snacken, snacken, snacken

Er was een tijd waarin een maaltijd nog een maaltijd was: ontbijt, middagmaal, vieruurtje, avondmaal. Buiten die maaltijden om werd niks gegeten. Geen tussendoortjes, geen hapje hier of hapje daar, gewoon niks: vasten. Op vandaag eten velen van ons minstens zes keer op een dag, en sommigen snacken zelfs de hele dag door. Door artsen en diëtisten worden die vele kleine hapjes per dag zelfs als gezond voorgesteld. Jammer genoeg is dat laatste helaas onwaar.

Wij, Westerlingen, eten van ‘s morgens als we opstaan tot ‘s avonds als we slapen gaan. Ons spijsverteringsstelsel is daardoor quasi continu aan het werk. Maag en darmen krijgen amper rust. Je moet weten dat na die laatste hap het nog minstens twee uur duurt vooraleer die helemaal verteerd is en in het bloed opgenomen. Dat alleen al is een belemmering voor onze gezondheid, want ook ons spijsverteringsstelsel verdient een dagelijks rustmoment. Daarom is het een aanbeveling van gezondheidsbegeleiders om minstens de tijd tussen het avondmaal en het ontbijt op de volgende dag vrij van eten te houden. En ja, reken daar ook maar de energierijke dranken bij. Immers, ook alcohol en frisdranken moeten verteerd en in het bloed opgenomen worden.

Doordat wij ons spijsverteringsstelsel die avondlijke rust niet gunnen, en dus vaak te laat op de avond nog eten en drinken, krijgt het metabolisme op celniveau te weinig tijd. Even wat uitleg:

  • Voedsel komt, helemaal verteerd, ons bloed binnen. Dat met voedsel verrijkte bloed wordt continu het hele lichaam rondgepompt.
  • Elke cel in ons lichaam haalt uit dat met voedsel verrijkte bloed alles wat hij nodig heeft om zijn eigen specifieke taak naar behoren te kunnen vervullen.
  • Daar nu in het bloed ‘leegte’ is ontstaan, kunnen diezelfde cellen ook wat van hun afvalstoffen in het bloed achterlaten. Die afvalstoffen worden dan naar de lever en naar de nieren getransporteerd. Op die manier zuivert het hele lichaam zich, telkens en telkens weer.
  • Als in de nacht het laatste voedsel is verteerd, opgenomen en door de cellen verbruikt, ontstaat er in het bloed ‘een grote leegte’. Juist daardoor is de nacht dé ontgiftingstijd bij uitstek. Alle cellen, alle weefsels, alle organen ontdoen zich van alles wat niet meer bruikbaar is. Vervolgens worden allerlei herstelprocessen in gang gezet, waardoor wij ‘s morgen als herboren een nieuwe dag aanvatten.

Door telkens weer ‘s avonds laat nog te eten en te drinken, maken wij de tijd van ontgiften en herstel te kort. Geleidelijk aan stapelt het lichaam een teveel aan afvalstoffen op. Het doet dat eerst op de meest veilige plekken:

  • in de vetcellen. Vandaar dat vermageren zo’n lastige klus is, de opgestapelde gifstoffen komen immers in het bloed en zorgen ervoor dat wij binnen de kortste keren een poging tot vermageren opgeven.
  • in extra vocht dat in het lichaam opgehouden wordt. Immers, gifstoffen in verdunning zijn minder gevaarlijk dan gifstoffen pur sang.
  • in gewrichten en in spierweefsel. Dat geeft op korte termijn een stram gevoel en op langere termijn echte pijn- en bewegingsklachten.

Maar ook overdag eten wij te vaak. En dat geeft last aan ons immuunsysteem. Immers, iedere hap die naar binnen komt, wordt door ons immuunsysteem gecontroleerd op ‘vreemde indringers’: bacteriën, virussen, schimmels, parasieten. Als wij driemaal daags eten, dan moet het immuunsysteem driemaal daags een tweetal uur op post staan. Zolang duurt het immers tot alle voedsel als een verteerde brei in de darm terecht komt. Zowat 80% van ons immuunsysteem bevindt zich juist daarom in de darmwand. Daar komt de buitenwereld ons lichaam binnen. Eten wij zes keer per dag, dan moet ons immuunsysteem zes keer twee uur aan de slag. Eten wij quasi continu, dan is ons immuunsysteem continu in de weer. Daaruit ontstaan die steeds vaker voorkomende laaggradige ontstekingen. Dat laatste wil zeggen dat ons immuunsysteem eigenlijk nooit meer uitgaat. Het blijft steeds op een laag pitje aan de slag. Daarbij gaat het niet alleen echte vijanden te lijf, maar meer en meer ook dingen die voor ons niet echt een bedreiging vormen en zelfs het eigen lichaamsweefsel. Op die manier ontstaan allergieën en auto-immuunziektes.

Als je dan ook nog weet dat het immuunsysteem een van de duurste systemen in ons lichaam is – het verbruikt heel veel energie – dan snap je dat ook blijvende vermoeidheid zijn oorzaak kan vinden in een overactief immuunsysteem.

Breakfast

Wat is dan een normale eet- en drinkcyclus? Wel, zoals eerder al gezegd zouden wij na het avondmaal helemaal niks meer mogen eten (en drinken, behalve water of kruidenthee dan) tot ‘s anderendaags ‘s morgens. Dan hebben we dagelijks en vastenperiode van zo’n 12 uur. In het Engels klinkt dat door in het woord dat gebruikt wordt voor het ontbijt: break – fast, oftewel, breek de vasten. Elke dag opnieuw is er een vastenperiode, die met het ontbijt gebroken wordt.

Dat in die tijd de zuivering van het lichaam volop kansen  krijgt, merk je ‘s morgens bij het opstaan. De lucht in je slaapkamer ruikt weinig fris, omdat er veel koolzuurgas is uitgeademd. Misschien transpireerde je ook wat tijdens de nacht, vandaar dat een douche zo’n deugd doet voor je de dag aanvat. Je ochtendurine is doorgaans donkerder dan je urine tijdens de rest van de dag. Er zitten meer afvalstoffen in. En velen van ons moeten ‘s ochtends, net voor of net na het ontbijt, naar het groot toilet. In je stoelgang zitten onder andere alle afvalstoffen die je lever naar je dikke darm gestuurd heeft.

Wil je de gezondheidsvoordelen van zo’n kortdurende vasten nog versterken, dan kun je twee dingen doen:

  • de tijd van de nachtelijke vasten langer maken. Dat kan je door ofwel je laatste maaltijd vroeger op de dag te nemen, ofwel je eerste maaltijd uit te stellen.
  • ook tijdens de dag minder vaak te eten en te drinken. Hou je vb. weer aan ontbijt, middagmaal en avondmaal. Dan kan je lichaam ook tussendoor al even met zuivering aan de slag. En nee, ook het heel frequent een slokje water drinken is in deze zin geen goed idee. Beter is het een paar glazen water ineens te drinken, en dan een tijdlang gewoon niks tot je te nemen.

Voordelen van het minder vaak eten

  • Je spijsverteringsstelsel zal er je dankbaar om zijn. Het krijgt de kans om tot rust te komen, om herstelprocessen aan te gaan.
  • Je hele lichaam zal er baat bij hebben, omdat afvalstoffen makkelijker afgevoerd kunnen worden. De kans op obesitas, oedeem en spier- en gewrichtsklachten wordt kleiner.
  • Er ontstaat metabole flexibiliteit. Omdat na twee uur al het voedsel dat je at verteerd is en opgenomen in het bloed, ontstaat na die tijd geleidelijk aan een tekort aan suikers in je bloed. Als jij dan niet opnieuw eet, moet je lichaam wel gebruik maken van de aangelegde reserves. Je lichaam leert opnieuw niet alleen te leven van de telkens nieuw aangevoerde suikers, maar gaat daarna vanzelf over op vetverbranding. Een beter wapen in de strijd tegen overtollig gewicht is er niet.
  • Omdat de suikers in je bloed veel meer opgebruikt worden voor er nieuw voedsel binnenkomt, is de kans op diabetes type 2 kleiner.
  • Omdat je immuunsysteem tijd krijgt zich te ontspannen, is de kans op continue laaggradige ontstekingen veel minder groot. Daarmee verminder je vanzelf de kans op allergieën, auto-immuunziekten en chronische vermoeidheid.

Intermittent fasting

Dit alles is de hele idee achter intermittent fasting. Je maakt dagelijks tijd voor een of meerdere kleine vastenperiodes. Je kunt daarbij verschillende keuzes maken:

  • Je houdt je aan ontbijt, middagmaal, avondmaal. Je gebruikt geen tussendoortjes.
  • Je slaat het ontbijt over en eet vb. enkel tussen 11u en 19u.
  • Je gebruikt dagelijks maar één maaltijd, vb. enkel een vroeg avondmaal.
  • Je slaat af en toe een dagje over en eet dan helemaal niks. Er ontstaat een vastenperiode van 36 uur.

Zoals je ziet, is er dus voor elk wat wils. Eet je vandaag nog vele keren per dag, begin dan alvast met één of twee van die eetmomenten uit te bannen. Neem je tijd en zet geleidelijk aan stappen in de goeie richting. Het komt je gezondheid vast en zeker ten goede.

 

Dit artikel maakt deel uit van GEZONDHEID-WIJZER door Hilde Ryckewaert, Consulent Natuurlijke Gezondheidszorg. Wil jij ook tweewekelijks de GEZONDHEID-WIJZER in je mailbox krijgen, vul dan onderstaand formulier in.

Een stukje strand vol afval

Opgepast: Mensenvlees is niet eetbaar!

by Leave a comment

De docent van het vak ‘Zuiveringskuren’ begon zijn lessenreeks met de volgende woorden: ‘Voor de kannibalen onder ons heb ik slecht nieuws. Mensenvlees is niet eetbaar!’ En vervolgens toonde hij een beeld van allerlei soorten toxische stoffen die wij met de regelmaat van de klok naar binnen krijgen. Het gaat om toevoegingen aan ons voedsel, om vervuilende stoffen in aarde, lucht en water, om toxische elementen in verzorgingsproducten, om hormoonverstoorders in de vele soorten plastic waarin ons voedsel verpakt zit, om chemische stoffen in bouwmaterialen, verven, onderhoudsproducten, … De lijst van toxische stoffen die vroeg of laat in ons lichaam terecht komen is oneindig. Zelfs een foetus is er niet vrij van.

Om die toxische stoffen het lichaam uit te krijgen, maken we gebruik van vasten, van een zuiveringskuur.

Over vasten

Veel religieuze strekkingen kennen de een of andere vorm van vasten. In het Christendom valt traditioneel die periode van vasten in het voorjaar. Dat is bij ons, in het noordelijk halfrond, ook helemaal niet zo raar. Het voorjaar is traditioneel de tijd waarin veel minder voedsel beschikbaar is. Nee, wij voelen dat niet meer. Wij vinden het jaar rond zowat elk voedingsmiddel in onze grootwarenhuizen. Tomaten of aardbeien in de winter? Geen probleem, we halen ze wel uit het zuiden. Appels of peren in de late lente? Evenmin een probleem, we hebben methodes om ze het jaar rond te bewaren. Wij kennen geen seizoenen meer, er is altijd overvloed. 

Dat laatste is een probleem, daar is ons lichaam niet op aangepast. Ons lichaam kan veel beter overweg met af en toe wat ‘moeten minderen’ dan met de voortdurende overvloed waarin wij leven. Gevolgen van die overvloed zijn onze Westerse welvaartsziekten: obesitas, diabetes type 2, chronische hoofdpijn, spierpijnen, gewrichtsklachten, hart- en vaatziekten en nog zoveel andere ziektes meer. Af en toe een vastenperiode inbouwen, geeft ons lichaam de kans zich te ontdoen van alles wat overtollig is. In een vastenperiode eet het lichaam als het ware alles op wat niet meer nodig is: vet uit onze vetcellen, plaques van cholesterol en calcium uit onze bloedvaten, alles wat in de lever opgestapeld ligt, mineralen die zich als kleine kristalletjes in onze gewrichten hebben vast geankerd en zelfs kleine tumoren. 

Willen we dus lang gezond blijven of opnieuw gezond worden, dan is het inbouwen van een of andere vorm van vasten een van de belangrijkste tools. Dat kan door dagelijks minder te eten: minder eetmomenten per dag, af en toe een maaltijd overslaan, eten tot je maar voor 80% vol zit, intermittend fasten (en dus de tijd van niet eten langer maken door ofwel het ontbijt ofwel het avondmaal over te slaan). Dat kan ook door regelmatig een periode van sterke matiging in te lassen. 

Over een zuiveringskuur

Zuiveringskuren bestaan er in vele maten en gewichten: een echte vasten waarbij je een tijd lang alleen water of kruidenthee drinkt, een sapkuur, een Mayrkuur, een fruit- en groentekuur, een suikerdetox, Café Minérale (en dus een maand lang geen alcohol), … Elk van deze ‘kuren’ heeft een positief effect op de gezondheid. Ze halen niet alleen overtolligheden weg, ze maken ook energie vrij voor een grote schoonmaak.

Voor wie aan een zuiveringskuur denkt, heb ik een gouden raad: begin met je dagelijkse eet- en drinkgewoontes onder de loep te nemen en snoei eerst daar waar dat het makkelijkste kan. Creëer nieuwe gezonde gewoontes. Als jij bijvoorbeeld dagelijks aan het snoepen gaat, dan ligt daar een voor de hand liggende kans. Vermijd die lege calorieën, en je lichaam wordt vanzelf al heel wat schoner. Eet in de plaats daarvan een stuk fruit of wat noten, of laat dat snoepmoment gewoon helemaal weg. Als jij elke avond nog een glas drinkt met daarbij wat borrelhapjes, probeer dan eerst daar te snoeien. Maak de ‘vastentijd’ tussen avondmaal en ontbijt (breakfast = het breken van de nachtelijke vasten) vrij van eten en drinken (met uitzondering water of kruidenthee).

Pas als je al een paar basisprincipes hanteert, heeft het zin om een stap verder te zetten.

  • Eet maximaal 3 keer per dag. Laat alle tussendoortjes achterwege.
  • Eet ‘echt voedsel’, vermijd alles wat uit een fabriek komt en wat op het etiket vreemde toevoegingen vermeldt.
  • Eet langzaam en kauw goed.
  • Vermijd het drinken van calorieën: frisdrank, fruitsap, alcohol, koffie of thee met suiker.

Wil je dan toch met een zuiveringskuur aan de slag, laat je dan begeleiden door iemand met kennis van zaken. Sommige van mijn collega’s gezondheidsbegeleiders hebben zich hierin gespecialiseerd. Je vindt ze op de website van de Verenging voor Gezondheidsbegeleiders. Wat je wel in je eentje kunt proberen is een fruit- en groentekuur. Daar schreef ik een hele tijd geleden al over. Wil je meer weten, klik dan op deze link. 

Wil jij echt met je gezondheid aan de slag, doe dan mee en maak je lichaam schoon. Je zult er wel bij varen.

 

Dit artikel maakt deel uit van GEZONDHEID-WIJZER door Hilde Ryckewaert, Consulent Natuurlijke Gezondheidszorg. Wil jij ook tweewekelijks de GEZONDHEID-WIJZER in je mailbox krijgen, vul dan onderstaand formulier in. 

 

Joggende vrouw bij eerste daglicht

Nuchter bewegen

by 1 Comment

Nuchter bewegen?

Misschien vraag jij je af wat ik bedoel met ‘nuchter bewegen’. Begrijpelijk, en dus schets ik eerst even waar het om gaat, vooraleer ik het heb over de gezondheidsvoordelen ervan. Als we de term ‘nuchter’ gebruiken, als in ‘je moet nuchter blijven’, dan bedoelen we meestal dat je nog niet gegeten of gedronken mag hebben. Denk maar aan ‘nuchter achter het stuur’ (geen alcohol genuttigd hebben) of nuchter naar de dokter omdat je een bloedonderzoek moet ondergaan (nog niet ontbeten hebben).

Met de term ‘nuchter bewegen’ bedoelen we iets gelijkaardigs:

  • Vooraleer je ‘s morgens aan de ontbijttafel gaat, doe je eerst wat fysieke inspanning. Denk maar aan ochtendgymnastiek, een fikse wandeling voor het ontbijt, even de hometrainer op en stevig doorfietsen en dan pas je eerste maaltijd nuttigen, of zelfs … een paar keer de trappen op en af voordat je aan tafel gaat.
  • Voor elke maaltijd, en dus ook voor het middagmaal en voor het avondmaal, beweeg je eerst even. Het is dan de bedoeling dat je kort en krachtig een bepaalde spiergroep in actie zet tot je vermoeidheid in die spiergroep begint te voelen. 

Als we dat doen, dan doen we precies dat wat ons lichaam nodig heeft om gezond te blijven. We volgen als het ware onze oorspronkelijke gebruiksaanwijzing: eerst inspanning doen om voedsel te vinden, te verzamelen, te bereiden … en dan pas aan tafel gaan. We verbruiken energie voordat we nieuwe energie toevoegen.

Wat er dan gebeurt in ons lichaam?

 Ons lichaam is een fantastisch instrument. Het is voorzien op tijden van overvloed én het is voorzien op tijden van schaarste. Om je daarvan te vertellen, moet ik je laten zien wat er gebeurt als wij eten.

  • Voedsel komt binnen en wordt in een compleet proces, waar ik nu niet dieper op inga, verteerd van voedselbrokken tot de allerkleinste moleculen. Die moleculen – koolhydraten, vetten, eiwitten, water, vitamines en mineralen – gaan door de darmwand heen en komen in ons bloed terecht. 
  • Eiwitten zijn bouwstoffen voor ons lichaam. Vetten kunnen bouwstoffen zijn, maar ook energiereserve. Koolhydraten – ook suikers genoemd – dienen enkel als energiebron. En juist over die koolhydraten moeten we het vandaag hebben.
  • Koolhydraten die het lichaam binnenkomen onder de vorm van glucose geven het lichaam energie zonder dat er verdere verwerking nodig is. Glucose zorgt ervoor dat de bloedsuikerspiegel stijgt. 
  • Gebruiken we die energie direct, dan is er geen probleem. Dat gebeurt vanzelf als de suikerpiek niet te hoog gaat. Dan hebben we die energie nodig om gewoon te bestaan: hartslag, ademhaling, spijsvertering, warmtehuishouding, werking van hersenen en zenuwen en nog zoveel dingen meer vragen continu energie. Gaat de suikerpiek toch hoger, omdat we veel zoet of zetmeel aten, bijvoorbeeld, dan moeten we gaan bewegen om de overtollige energie op te souperen. Doen  we dat niet, dan blijft de bloedsuikerspiegel hoog.

Wat gebeurt er nu met die overtollige energie? Wel, ons lichaam kent twee mogelijke manieren om die energie te stockeren:

  • Als eerste gaat ons lichaam die glucose omzetten in glycogeen. Die glycogeen wordt opgeslagen, enerzijds in onze lever (zo’n 75 gram) en anderzijds in onze spieren (zo’n 150 gram). Glycogeen is een vorm van reserve-energie die zeer vlot aangesproken kan worden. Als we gaan bewegen, bijvoorbeeld, dan is het helemaal niet nodig om tegelijk ook te gaan eten om energie te hebben. Dan wordt die glycogeen uit de spieren aangesproken. De reserves worden leeggemaakt, en bij een volgende maaltijd weer aangevuld. De glycogeenreserves in de lever worden aangesproken voor alle andere processen in ons lichaam die energie vragen. 
  • Vervolgens geeft onze pancreas, als er nog te veel suiker in ons bloed aanwezig blijft, insuline vrij. Insuline verbindt zich in ons bloed met vrije glucosemoleculen en transporteert die overtollige glucose naar onze vetcellen. In die vetcellen wordt suiker omgezet in vet. En dat vet kan – in tegenstelling tot het vet dat we eten – alleen nog gebruikt worden als energiebron. In tijden van echte schaarste wordt dat vet opnieuw omgezet in glucose. 

Over het grote voordeel van nuchter bewegen

Als we nu nuchter gaan bewegen, dan maken we de glycogeenreserves in spieren en lever leeg. Dat maakt dat, als we daarna gaan eten, de bloedsuikerspiegel veel minder stijgt. Heel wat glucose wordt immers omgezet in glycogeen om de leeggemaakte reserves weer aan te vullen. Als we er dan nog op letten dat onze maaltijden niet al te veel koolhydraten bevatten, maar eerder meer eiwitten en vetten, dan is er amper insuline nodig. 

Dat betekent:

  • Veel minder kans op het ontwikkelen van diabetes type 2, en voor mensen die al diabetes type 2 hebben, de mogelijkheid om die kwaal om te keren. Nuchter bewegen, in combinatie met een aangepaste voeding, kan diabetes type 2 zo goed als genezen.
  • Veel minder kans op het ontwikkelen van obesitas. Aangezien bij een te hoge bloedsuikerspiegel insuline ervoor zorgt dat de overtollige suiker in vetcellen opgestapeld wordt onder de vorm van vet, kun je met recht en reden stellen dat het eten van veel koolhydraten obesitas in de hand werkt. Als nu, door nuchter bewegen, de bloedsuikerspiegel nooit zo hoog kan worden omdat heel wat glucose meteen omgezet wordt in glycogeen, dan mag je als vanzelf veronderstellen dat er minder vet aangemaakt wordt. Ga je net een beetje verder dan het opgebruiken van de glycogeenreserves, dan wordt ook het vet uit die vetcellen opnieuw omgezet in de nodige glucose. 

Nuchter bewegen helpt op die manier het lichaam om weer evenwicht te vinden. Het zelfgenezend vermogen van ons lichaam gaat daarbij weer op volle toeren draaien. En kun je in het begin nog wel eens last hebben van plotse suikerval en dus een gevoel van flauwte, na verloop van tijd zal je merken dat je gewoon langere tijd zonder voedsel kunt. Je lichaam schakelt dan als het ware over van suikerverbranding naar vetverbranding. 

Heb ik je warm gemaakt? Doe je mee met nuchter bewegen? Laat gerust hieronder een berichtje na, en vertel ons over hoe jij dit gezond makende principe in praktijk brengt.

 

Dit artikel maakt deel uit van GEZONDHEID-WIJZER door Hilde Ryckewaert, Consulent Natuurlijke Gezondheidszorg. Wil jij ook tweewekelijks de GEZONDHEID-WIJZER in je mailbox krijgen, vul dan onderstaand formulier in. 

 

Scrabble letters vormen het woord 'Immuniteit'.

Klachten na COVID

by Leave a comment

Geen wetenschap, enkel wat ik hoor en zie

Nee, ik breng vandaag geen wetenschappelijk discours over allerlei restklachten na COVID. Ik vertel je alleen wat ik rondom mij hoor en zie van mensen die enerzijds COVID hebben gehad en daar niet geheel van hersteld zijn, en van mensen die anderzijds  soortgelijke klachten overhielden aan de zoveelste vaccinatie tegen COVID.

Wat ik zie gebeuren is dit: na COVID – en evenzeer na vaccinatie, want dat is uiteindelijk toch een ‘mini COVID-infectie’, met de bedoeling immuniteit op te bouwen – krijgen mensen klachten die op zich niks met COVID te maken hebben. De een krijgt zware opstoten van reuma, een ander heeft last van depressie, een derde blijft zwaar vermoeid en nog een ander krijgt last van geheugenproblemen. Een arts op intensive care verwoordde het zelfs zo: We zitten met de handen in het haar, want als de COVID-infectie over is, blijven mensen ziek, en wel met zo’n brede variatie aan klachten dat wij er kop nog staart aan krijgen.

Weet je, juist dat laatste deed bij mij – gezondheidsbegeleider met gezond verstand – een vermoeden van oorzaak van al deze klachten ontstaan. En als dat vermoeden juist is, dan zou ook de oplossing voor al deze klachten ‘simpel’ moeten zijn. Denk je even met me mee?

Je immuniteit en je zelfgenezend vermogen

Als mensen bij mij komen met pijnklachten, die ik dan in eerste instantie probeer te verhelpen met dieptemassage, gebruik ik dikwijls het beeld van de pijndrempel. Als de spanning in je lichaam oploopt tot boven die pijndrempel, dan ervaar je pijn. Zolang de spanning onder de pijndrempel blijft, kun je gewoon functioneren, zonder pijn. Er is in beide gevallen spanning, in het eerste geval verkoopt die jou last, in het tweede geval niet.

Nu zou je ook kunnen spreken van een ‘immuniteitsdrempel’, een soortgelijke lijn als bij een pijndrempel. Als jou zwakheden onder die immuniteitsdrempel blijven, geven ze jou geen last. Ook al zit er een en ander, je voelt je niet ziek. Pas als je zwakheden in die mate groeien dat ze boven je immuniteitsdrempel uitkomen, word je echt ziek.

Wat gebeurt er dan nu, na een COVID-infectie of COVID-vaccinatie? Het is immers niet zo dat de reumaklachten, waar je vroeger wel eens last van had, nu plots zoveel erger geworden zijn. COVID is een longziekte, niet een spier- en gewrichtsziekte. Ook depressie of geheugenverlies kun je niet op die manier verklaren, en zelfs aanslepende vermoeidheid zou niet mogen, eens je van de infectie af bent. Hier speelt dus duidelijk ook iets anders mee …

En dan gaat er bij mij een belletje rinkelen: Zou het kunnen dat hier niet die andere ziektes sterker naar voor komen, maar dat je immuniteit zwakker geworden is en daardoor ook je immuniteitsdrempel een stuk lager is komen te liggen. De op de loer liggende klachten die vroeger onder je immuniteitsdrempel lagen, zijn door het dalen van die drempel erboven komen te liggen, en dus heb jij er last van.

Nu kunnen we natuurlijk elk van die afzonderlijke klachten proberen te verhelpen. Dat moeten we doen, in de mate van het mogelijke. Het maakt ons alleen maar gezonder, zou ik zeggen. Veel belangrijker echter vind ik het dat we ook inzetten op het weer sterker maken van de immuniteit. Als we immers die immuniteitsdrempel weer omhoog krijgen, dan komen die klachten weer onder de drempel en dan hebben wij er geen last meer van. Ik vermoed dat het veel belangrijker is je eigen afweer op te bouwen dan klachten en ziektes te proberen neer te halen, en dat is dan ook waar ik als gezondheidsbegeleider volop zou op inzetten.

Wil je meer lezen over het opbouwen en onderhouden van een sterke immuniteit, dan verwijs ik je naar een tweetal blogs die ik vroeger al schreef:

Wijze raad van tante Kaat? Leef op zo’n manier dat je immuniteitsdrempel hoog blijft. Dat houdt je vitaal op alle fronten, en dat tot op hoge leeftijd.

 

Dit artikel maakt deel uit van GEZONDHEID-WIJZER door Hilde Ryckewaert, Consulent Natuurlijke Gezondheidszorg. Wil jij ook tweewekelijks de GEZONDHEID-WIJZER in je mailbox krijgen, vul dan onderstaand formulier in. 

Een vuurzee

De wereld staat in brand

by Leave a comment

Twee jaar lang teisterde een pandemie onze wereld. En net is die zo’n beetje achter de rug, of Russisch president Poetin valt Oekraïne binnen. Tussen dat alles door dreigt een wereldwijde klimaatcrisis. Het lijkt alsof een Apocalyps over ons wordt uitgestort. De wereld staat in brand …

En ik, vanuit mijn GEZONDHEID-WIJZER praktijk, ik schrijf over gezondheid. Ja, ook nu gaat het voor mij over gezondheid, in de meest brede zin van dat woord. Als ik vanuit de natuurlijke gezondheidszorg naar de huidige tijden kijk, dan dringen twee vragen zich aan mij op. In deze blog probeer ik een eerste antwoord op deze vragen te formuleren. En ik besef dat daarmee het laatste woord hierover nog lang niet geklonken heeft.

Hoe lang kunnen wij dit nog dragen?

Een eerste vraag die spontaan bij mij naar boven komt is deze: Hoe lang kunnen wij dit alles nog dragen? We hebben twee moeilijke jaren achter de rug, met heel wat beperkingen. Zoveel dingen mochten niet of konden niet, en ondertussen zijn we zowat het echte contact met elkaar verleerd. Gedurende de hele pandemie is amper een woord gesproken over het bevorderen van onze gezondheid. Er werd vooral een sfeer van angst gecreëerd, die nog lang slachtoffers zal vragen.

En amper gaat de pandemie wat liggen, of er breekt oorlog uit in onze achtertuin. Want, geeft toe, Oekraïne ligt helemaal niet zover van ons vandaan. Als Poetin een nieuwe Hitler blijkt te worden, die de hele wereld wil veroveren, dan zouden ook wij wel eens tot zijn slachtoffers kunnen behoren. Nu hebben we vluchtelingen over de vloer, straks misschien wel soldaten. Gevolg van deze hele crisis is dat ons leven duurder wordt. Van brandstoffen tot brood, en in de verdere omwenteling wellicht nog vele dingen meer, we zullen het voelen in onze portemonnee.

Op de achtergrond van dit alles dreigt een klimaatcatastrofe. Het is vijf voor twaalf, als we nu niet anders gaan leven, brengen we onze moeder aarde definitief schade toe. En dus moeten wij op korte tijd ook echt in actie schieten om onze eigen leefwereld leefbaar te houden. Ook dat zal veel van ons vragen. We zullen aan luxe en comfort moeten inboeten, er is geen andere weg.

En dan wordt de vraag natuurlijk levensgroot. Kunnen wij dit alles wel dragen? Gaan we niet ten onder aan angst, aan moedeloosheid, aan ‘het allemaal niet meer zien zitten’? Waar vinden wij de kracht, de vitaliteit, om die ommekeer die van ons gevraagd wordt, ook echt te maken? Want vergis je niet, we hebben moeilijke jaren voor de boeg. We weten niet wat er nog allemaal op ons afkomt, al hebben we wel een vermoeden …

Waar hebben we dat aan verdiend?

Een tweede vraag laat niet lang op zich wachten: Waar hebben wij dit in Godsnaam aan verdiend? O, er zijn natuurlijk wellicht heel wat mensen die wat nu gebeurt alleen maar zien als ‘iets dat ons overkomt’, iets waar wij toch niet verantwoordelijk voor zijn. Ikzelf zie het toch een beetje anders, ik zie een rode draad doorheen dit alles, een draad die verweven zit in het verhaal rondom gezondheid, waar ik al langere tijd van probeer te vertellen.

Die rode draad zit voor mij in het feit dat wij boven onze stand leven. Onze economische en ecologische voetafdruk is te groot. We leven te luxueus: we eten te veel, onze huizen zijn te warm, we consumeren ons te pletter … en dat maakt ons ziek en zwak. Zonder het comfort dat we gewoon zijn, lijken we niet te kunnen overleven. Onze overdreven welvaart maakte ons de laatste jaren alleen maar zieker. We noemen onze ziektes tegenwoordig zelf ‘welvaartsziektes’.

Wij, Westerse mensen, leven zodanig boven onze stand, dat moeder aarde ons binnenkort niet langer kan dragen. We putten alle natuurlijke rijkdommen uit, en in plaats daarvan maken we van onze leefbare wereld een stort. Het is nog maar de vraag of de aarde ons over tien of twintig of vijftig nog in leven zal kunnen houden. Ik ben ervan overtuigd dat de aarde zichzelf wel zal herstellen, alleen weet ik niet of wij er dan nog bij zullen zijn. Wij hebben de aarde nodig, zij kan echter wel zonder ons.

Wat die oorlog tussen Rusland en Oekraïne hier dan mee te maken heeft, vraag jij je af? Wel, ik denk dat wij met onze manier van leven wel eens meer mensen de ogen uitsteken. Zal die Poetin in Rusland maar zien hoe het er in Europa en Amerika aan toegaat. Je zou voor minder grote veroveringsdromen gaan koesteren.

Of er dan nog een uitweg is?

Ik hoop het …

Ik hoop op mensen die weer naar hun ware aard gaan leven: in alle eenvoud, zorg dragend voor moeder aarde, omziend naar minder fortuinlijke medemensen. Ik hoop op systemen die een toekomst in zich dragen: natuurlijke gezondheidszorg, ecologische land- en tuinbouw, economie op mensenmaat, onderwijs dat weer het wonder wijst, contacten van mens tot mens. En ja, ik geloof dat het kan, als we maar met velen allerlei stapjes zetten in de goeie richting.

Daar hoop ik op, daar droom ik van. Mag ik hopen dat velen leven van datzelfde visioen?

 

Dit artikel maakt deel uit van GEZONDHEID-WIJZER door Hilde Ryckewaert, Consulent Natuurlijke Gezondheidszorg. Wil jij ook tweewekelijks de GEZONDHEID-WIJZER in je mailbox krijgen, vul dan onderstaand formulier in.

Drie glazen water op een sobere tafel

Vasten

by Leave a comment

Elke wereldgodsdienst kent zijn vormen van vasten. In het Christendom heb je de 40-daagse vasten op weg naar Pasen, in de Islam is er de Ramadan, Joden kennen 6 vastendagen en Boeddhisten vasten vrijwillig om verlichting te vinden. Ook in de reguliere maatschappij ontstaan initiatieven die de idee van vasten in zich dragen. Zo zijn er onder andere ‘donderdag – veggiedag’ en ‘tournée minerale’ in de maand februari. Vanuit welke hoek je ‘t ook bekijkt, vasten heeft altijd iets van ‘je losmaken van een teveel’, iets van ‘weer wennen aan het feit dat het ook met minder kan’.

Vanuit gezondheidsstandpunt bekeken is vasten juist omwille van dat laatste een zegen. Wij leven in een ‘wereld van teveel’: wij eten teveel, wij drinken teveel, wij hebben teveel, wij stoken teveel, wij Netflixen te veel, … Ons lichaam wordt te weinig uitgedaagd, en dat kost ons gezonde levensjaren. Als we het regelmatig eens met wat minder doen, dan komt dat onze gezondheid beslist ten goede.

Derven van voedsel

Als we het over ‘vasten’ hebben, dan denken we spontaan aan ‘minder eten’. Als we dat doen omwille van onze gezondheid, dan kan dat op vele manieren:

  • Suiker mijden: Geraffineerde suiker is een boosdoener, als het gaat om onze gezondheid. Vaak hangen we eraan vast als aan een echte verslaving. Wil je suiker mijden – we hebben het dan over snoep en koekjes en ijs en alcohol en frisdranken, enz., maar ook over alle kant-en-klare voedselbereidingen waar suiker in één van zijn vele vormen is toegevoegd – dan ga je beslist een afkickperiode tegemoet. Na een tweetal weken zou het hunkeren naar zoet stilaan moeten afnemen.
  • Maaltijdmomenten beperken: We zijn gewoon geworden aan snacken, aan voortdurend kleine hapjes eten. Ons spijsverteringsstelsel staat nooit meer stil. Daarom is het een zegen voor ons lichaam het aantal maaltijdmomenten te beperken tot ontbijt, middagmaal en avondmaal. Laat alle tussendoortjes vallen, en je gezondheid zal er wel bij varen.
  • Intermittend fasten: Bij deze vorm van vasten maak je de tijd tussen het avondmaal en het ontbijt langer. Immers, elke nacht houden wij een ‘mini-vasten’, we eten een aantal uur niks. Het Engelse ‘breakfast’ spreekt daarvan, het ontbijt is het breken van de vasten. Bij intermittend fasten verlengen we die tijd tot 14 uur, 16 uur of zelfs 18 uur.
  • Kiezen voor een fruit- en groentenkuur: Hierbij ga je even helemaal ‘puur natuur’. Je geeft je lichaam een boost aan vitamines en mineralen, en ondertussen kan een heuse schoonmaak plaatsvinden. Over hoe je dit het beste doet, schreef ik vroeger al. Je vindt meer info als je klikt op deze link.
  • Echt vasten: Hierbij neem je een aantal dagen geen voedsel tot je. Je eet echt niks, en je drinkt alleen maar water of kruidenthee. Dit doe je echter beter niet op je eentje. Wil je een heuse vastencrisis vermijden, dan laat je je het beste bijstaan door een gezondheidsbegeleider met ervaring in het begeleiden van een vasten.

Op welke manier je ook aan de slag gaat, je zult er je zelfgenezend vermogen mee aan het werk zetten. In een periode van voedsel derven zet je lichaam een reset in gang. Je houdt als het ware een grote schoonmaak, en dat maakt je stap voor stap weer meer vitaal.

Andere vormen van ‘minderen’

We zouden dat vasten ook op een heel andere manier kunnen invullen. Het gaat dan veel meer om loskomen van het vele materiële waar wij aan vastzitten.

  • Schermpjestijd inkorten: Als er één ding is waar wij allen aan vastzitten, dan is het wellicht aan TV, computer, smartphone, … We zijn als het ware continue met onze schermpjes in de weer, we kunnen niet meer zonder. En als we erin zouden slagen daar dagelijks één of twee uurtjes van af te knabbelen, dan zou dat een positieve invloed hebben op onze gezondheid. We zouden tijd vinden om een wandeling te maken of om een gezelschapsspel te spelen of om wat te dagdromen of te mediteren, en dat alles zou wat van de stress wegnemen waar wij allen onder te lijden hebben.
  • Loskomen van materiële goederen: Wat hebben wij toch veel, allemaal. En vaak denken we dat we niet zonder kunnen. Niet voor niks werd vroeger in de lente een grote schoonmaak gehouden. Misschien kunnen wij iets van die oude gewoonte weer introduceren. Laten we inzetten op ‘consuminderen’ in plaats van op ‘consumeren’.
  • De temperatuur een graadje lager: In deze tijden van energieduurte, zou vasten ook kunnen betekenen dat we energiezuinig proberen te leven. Als we de temperatuur wat lager zetten, dan slaan we twee vliegen in één klap. We houden centen in onze portemonnee én we leren ons lichaam weer flexibel omgaan met warmte en kou. Het eerste houdt financiële stress wat langer op afstand, het tweede houdt ons lichaam gezond.

Ikzelf, als Christen, ga straks de 40-daagse vastentijd weer in. En zoals je leest, ik heb inspiratie te over. Kern van het hele gebeuren is telkens: loskomen van wat vast zat, en de vrijgekomen tijd, energie, centen, … inzetten voor wat écht goed is. Doe je met me mee?

 

Dit artikel maakt deel uit van GEZONDHEID-WIJZER door Hilde Ryckewaert, Consulent Natuurlijke Gezondheidszorg. Wil jij ook tweewekelijks de GEZONDHEID-WIJZER in je mailbox krijgen, vul dan onderstaand formulier in.

Handen die een rug masseren

Een massage? Dat doet deugd!

by Leave a comment

Of een massage deugd doet? Zeker weten, ik spreek uit ervaring, van twee kanten zelfs. Ik geniet af en toe een deugddoende massage en ik geef ook massages. Een massage werkt helend, en ze doet dat op verschillende manieren. Er is eenvoudigweg het fysieke contact, het lichaam komt in een modus van ontspanning en bij diepere massage wordt zelfs pijn weggewerkt. Het allerlaatste beeld in onze lessen dieptemassage was een paar handen, met daaronder het opschrift: ‘Je hebt gouden handen, maar je weet het nog niet!’ Deze wijze woorden blijken maar al te waar …

Fysiek contact dat heelt

We leven in een tijd waarin fysiek contact de stempel krijgt gevaarlijk te zijn. Een knuffel of een zoen mogen niet meer, een handdruk is vervangen door een elleboogje. We raken elkaar nog amper aan, en dat missen we. Ach, misschien zijn we ons daar niet van bewust, maar ons lichaam mist wel die fysieke verbinding met anderen.

Uit medische experimenten met aapjes bleek dat baby-aapjes die gevoed werden door een mama-aap veel beter groeiden dan baby-aapjes die gevoed werden door een robot-aap. De voeding die ze kregen was exact dezelfde, het contact was echter van een andere aard. En juist dat ene verschil bleek van het allergrootste belang voor de verdere ontwikkeling van deze baby-aapjes. Ook bij couveusekindjes kwam men tot dezelfde conclusie. Die kindjes kregen in vroegere tijden alle zorgen die ze nodig hadden, behalve misschien voldoende fysieke aanraking. En wat bleek, ze deden het niet zo wel. Alleen op die ene afdeling deden ze het beter. Daar werkte een nachtverpleegster die het niet kon laten om de huilende kindjes aan te raken, telkens weer. En juist die kindjes deden het wonderwel goed.

Je hoeft er dan ook niet raar van op te kijken dat in deze tijden van contactarmoede meer mensen onderuit gaan aan zowel fysieke als psychische klachten. Onze huid voelt immers hoe eenzaam we wel zijn, en die eenzaamheid heeft een negatief effect op onze gezondheid. Weer knuffelen en handen geven … en een massage nu en dan kunnen onze gezondheid weer op peil brengen en zelfs beter maken.

Een massage brengt ontspanning

Massage gaat natuurlijk nog wel een stapje verder dan alleen maar dat fysieke contact. Doorheen ons dagelijks leven bouwen wij spanning op. Een zekere spanning – ook spiertonus genoemd – hebben we nodig. Zonder die spanning zouden wij als een pudding in elkaar zakken. We zouden ons hoofd niet rechtop kunnen houden, we zouden op onze benen niet kunnen staan, we zouden onze handen niet kunnen gebruiken omdat onze armen slap langs ons lijf zouden hangen. Als ons leven in balans is, dan hebben wij als we wakker zijn voldoende spiertonus om alle dagelijkse dingen te kunnen doen en als we slapen ontspant ons lichaam zich grotendeels, zodat we ‘s morgens vitaal terug wakker worden.

Wij, drukke moderne Westerse mensen, bouwen echter overdag meer spanning op dan we ‘s nacht weer kwijt kunnen raken. Misschien zitten we te veel gekluisterd aan een computerscherm en bouwen we spanning op in nek en armen en onderrug. Of misschien zijn we vaak op de baan en verkrampen onze benen in een voortdurende houding van gas geven en remmen. Of nog anders voeren we tijdens onze job steeds dezelfde beweging uit, waardoor bepaalde spieren onder te veel spanning komen te staan. Zonder dat we ons daar bewust van zijn, stapelt al die spanning zich in onze spieren op. In een goede massage (die dieper gaat en meer dan alleen maar je huid beroert) wordt die spanning weer losgemaakt. Het is dan ook heel goed mogelijk dat je na een massage enerzijds de energie weer voelt stromen en anderzijds je loom voelt en bijna in slaap valt. Moet het nog gezegd dat die diepe ontspanning je gezondheid op een hoger peil brengt?

Dieptemassage doet pijn verdwijnen

Veel mensen negeren die signalen van spanning in het lichaam. Ze doen maar door, tot de spanning zo intens wordt dat er pijn ontstaat, eerst af en toe en tenslotte continu. Die pijn toont zich dan in de nek of in de onderrug of misschien wel in gewrichten of in sommige pezen. Zelfs spanningshoofdpijn is een gevolg van te veel spanning en te weinig ontspanning. Meestal grijpen mensen dan naar pijnstillers … die natuurlijk niet echt helpen. Eens de pijnstiller uitgewerkt, is de pijn daar terug. De oorzaak van de pijn – die te grote spierspanning – is immers niet weg. Vervolgens, als die pijn blijft duren, gaan mensen naar de dokter. In het beste geval herkent de dokter spierspanning als oorzaak van de pijn. Wellicht verwijst hij je dan door naar een kinesist. Bij de meeste kinesisten krijg je een paar oefening, die echter op het einde van de rit niet echt helpen. Je pijn blijft de kop opsteken.

Wij, gezondheidsbegeleiders, maar ook kinesisten die zich net dat tikkeltje verder bekwaamd hebben, doen het anders. Wat wij doen heet ‘dieptemassage’ of ‘manuele therapie’. We masseren je overspannen spieren weer los, in een massage die niet altijd aangenaam aanvoelt. Je moet als ware door de pijn heen om je spieren weer soepel te krijgen. Achteraf voelt je lichaam vermoeid aan – alsof je een zware fysieke training achter de rug hebt. Na een paar dagen voelt je lichaam veel losser en vaak kun je zonder (of met veel minder) pijn weer verder.

Een cadeautje aan jezelf

Hoe weet ik nu of een massage aan de orde is, hoor ik je denken … Wel, laat ik je dit vertellen aan de hand van een verkeerslicht:

  • Rood betekent stop. Op deze manier kun je niet verder. Je lichaam voelt pijn, en dat is niet goed. Neem nu toch eerst contact op met je gezondheidsbegeleider (of andere verstrekker van diepe massage) en maak een afspraak. Je zult er zo blij om zijn als die pijn wat minder wordt.
  • Bij oranje mag je nog wel verder, maar het wijs om toch nu al halt te houden. Je lichaam voelt immers – geheel of gedeeltelijk – vaak erg gespannen aan. Misschien word je zelf ‘s nachts wakker van te veel spanning. Hier kan een massage zowel verlichting brengen als erger voorkomen. Negeer je deze situatie te lang, dan ontstaat vanzelf pijn.
  • Bij groen kies je alleen voor massage omdat je dat fijn vind. Je gunt jezelf, naast voeding en kleding en andere vormen van ontspanning, ook dit pleziertje. Omdat je weet dat het goed voor je is … en omdat je ervan geniet!

 

Dit artikel maakt deel uit van GEZONDHEID-WIJZER door Hilde Ryckewaert, Consulent Natuurlijke Gezondheidszorg. Wil jij ook tweewekelijks de GEZONDHEID-WIJZER in je mailbox krijgen, vul dan onderstaand formulier in.

Iemand prikt bloed om de bloedsuiker te meten.

Keer Diabetes2 Om

by 2 Comments

Keer Diabetes2 Om, zoals ik het in de titel van deze blog geschreven heb, is een Nederlands programma van Voeding Leeft. Ik volg al een tijdje de berichten die zij wekelijks online brengen, en ik moet zeggen, ik ben fan van hun programma. Jammer genoeg kunnen wij, Vlamingen, nog niet aan het programma ‘Keer Diabetes2 Om’ of aan de andere programma’s van ‘Voeding Leeft’ deelnemen. Er zijn onderhandelingen gaande met diverse partijen in Vlaanderen om het programma ook voor ons beschikbaar te stellen, maar zover is het nog niet.

Ondertussen wil ik jullie alvast warm maken voor de grote pijlers waaruit dit programma bestaat. Zoals ik het zie, is het een programma dat niet alleen diabetes type 2 kan omkeren, maar – veel ruimer dan dat – ook een manier van leven die heel veel andere chronische gezondheidsklachten op afstand kan houden. In mijn schrijven van vandaag, licht ik de vier pijlers van het programma toe. Ik vertel je hoe ze op je gezondheid inwerken en hoe ze hun effect hebben op het omkeren van diabetes én van obesitas én van hart- en vaatziekten én van … (Vul zelf maar in, zowat elke chronische klacht zal beter worden, als je met dit programma aan de slag gaat).

De vier pijlers zijn:

  • Een gezond voedingspatroon
  • Regelmatig bewegen
  • Zorgen voor echte ontspanning
  • Voldoende slaap

Een gezond voedingspatroon

Als we aan diabetes denken, in de volksmond ‘suikerziekte’ genoemd, dan is de allereerste aanbeveling natuurlijk om je voeding aan te passen. Spontaan denken we aan ‘geen suiker meer eten’. En ja, daar komt het voor een groot stuk wel op neer, maar ‘geen suiker meer eten’ is toch wat complexer dan het lijkt. Er is natuurlijk suiker als in ‘snoepgoed’ en ‘taart’ en ‘dessert’, maar er is ook suiker als in ‘brood’ en ‘pasta’ en ‘koolhydraatrijke voeding’ én er is suiker als in ‘toegevoegde suikers’ in zowat alle kant-en-klare voeding.

In een eerdere blog – GEZONDHEID-WIJZER bij diabetes type 2 – schreef ik hier al uitgebreid over. Om het kort nog even samen te vatten:

  • Vermijd zichtbare suikers in je voeding.
  • Eet koolhydraat-arme maaltijden.
  • Maak je voedsel zelf klaar.
  • Kies voor natuurlijke producten.

Als je je abonneert op de nieuwsbrief van ‘Keer Diabetes2 Om’ krijg je regelmatig tips én makkelijk klaar te maken en gezonde recepten. Ik kan het je alleen maar aanraden.

Regelmatig bewegen

‘t Was te voorspellen, natuurlijk, dat ook beweging in het programma terug te vinden zou zijn. ‘t Is de logica zelve, zou je kunnen zeggen. Door gezond te eten kunnen we ervoor zorgen dat er minder suikers binnenkomen (en vooral, dat er minder suikerpieken ontstaan). Door te bewegen verbruiken we energie, en die energie komt in de eerste plaats door het verbranden van suikers in de energiecentrales in onze cellen, de mitochondriën.

Maar er is meer aan de hand. Als wij regelmatig bewegen, breken we vetten af en bouwen we spieren op. Op de weegschaal zullen we in het begin geen verandering zien, want spierweefsel weegt meer dan vetweefsel. Toch zullen we het verschil wel merken, want met de afbraak van vetweefsel en de opbouw van spierweefsel krijgen we als vanzelf een mooier figuur. Omdat spierweefsel compacter is, wordt onze omvang kleiner. We zien er slanker uit. Ook onze huid wordt zuiverder, want vetweefsel zorgt voor ontstekingen (acné, bijvoorbeeld), en spierweefsel doet dat niet. En last but not least, spierweefsel gebruikt ook als het in rust is meer energie dan vetweefsel. Als we regelmatig bewegen, zullen we zelfs in onze slaap meer energie en dus meer suikers verbruiken dan als we dat niet doen. Ik veronderstel dat dit alles voldoende reden is om op te staan uit die luie zetel en dan toch maar in beweging te komen.

Alleen, dat laatste blijkt niet altijd het geval. Vaak hebben we een extra zetje nodig om het toch maar te doen. Daarom een paar tips die het je makkelijker kunnen maken:

  • Voeg kleine beweegmomentjes toe:
    • Doe je bureauwerk, sta dan regelmatig even recht.
    • Kijk je TV, leg de zapper dan bij de TV in plaats van naast je op de bank. Het verplicht je om recht te staan als je van zender wil veranderen.
    • Parkeer je auto net een beetje verder weg van waar je moet zijn, zodat je telkens een stukje te voet moet doen.
    • Ben je aan het opruimen, breng de dingen dan direct naar de plek waar ze thuishoren. Vaak moet je daar een paar stappen meer voor zetten, vb. wat vaker naar boven toe. Opgeruimd staat netjes, en het geeft je ook ‘bewegingswinst’.
  • Maak er een gewoonte van. Plan dagelijks een kort bewegingsmoment in je agenda in, en hou je daar ook aan. Eens iets een gewoonte is, lukt het je veel makkelijker om het vol te houden.
  • Kies vanzelfsprekend een vorm van beweging die jij graag doet. Voor mij is dat wandelen, voor een ander kan het fietsen zijn of zwemmen of fitness. Wat je graag doet, blijf je wellicht makkelijker doen.
  • Spreek af met iemand om samen te bewegen. Als jij dan eens geen zin heb, doe het wellicht toch om die ander niet teleur te stellen.

Zorgen voor echte ontspanning

Minder voorspelbaar is ‘ontspanning’ in het rijtje van manieren om diabetes op afstand te houden. De verklaring hiervoor moeten we zoeken in ons stressmechanisme. Als je weet wat stress met je doet, dan begrijp je hoe onze vormen van chronische stress diabetes kunnen veroorzaken. Daarom dus eerst wat over stress …

Dat wij stress kunnen krijgen, heeft ons van uitsterven behoed. Zonder de mogelijkheid om stress te ervaren, was de mensheid al in oeroude tijden van het toneel verdwenen. Stress is in wezen een levensreddend mechanisme. Telkens we in een gevaarlijke situatie terechtkomen – denk maar aan die wilde dieren in de oertijd – maakt een stressreactie ons in staat om te vechten of te vluchten. Eén van de dingen die daarbij in ons lichaam gebeurt, is dat cortisol ervoor zorgt dat er meer suiker in het bloed terecht komt, zodat er energie beschikbaar komt om in actie te komen. Alleen, dat mechanisme komt nog steeds in actie, ook als wij werkdruk ervaren of in de file staan of als de kinderen vervelend doen. Veel van de stress die we op die manier ervaren, leidt niet tot extra beweging. De vrijgekomen suiker blijft verhoogd in ons bloed aanwezig … en de weg naar diabetes ligt open.

In het kopje boven deze paragraaf spreek ik van ‘echte’ ontspanning. Vaak noemen wij TV kijken of computerspelletjes spelen of smartphonegebruik ontspanning. Voor ons brein is het dat echter niet. Ons brein kan geen onderscheid maken tussen de spanning in een film, de negatieve berichtgeving in het nieuws, de drang om een computerspelletje te winnen, de vele informatie die we digitaal tot ons nemen enerzijds en echt gevaar anderzijds. Wat wij ontspanning noemen, ervaart ons lichaam vaak als extra stress. Echte ontspanning verkrijgen uit heel andere zaken:

  • Een boek lezen, een puzzel maken, … want dat brengt ons in een trager tempo. Ontspanning volgt vanzelf.
  • Huishoudelijk werk, tuinieren, … want bij dit soort klussen kan ons brein de indrukken van de voorbije dag verwerken.
  • Opgaan in een hobby, want daarbij leven we helemaal in het nu. We maken ons geen zorgen over wat was of over wat zou kunnen komen.
  • Dagdromen, mediteren, yoga of andere technieken om dichter bij onze kern te komen. Juist daar leren we zien wat echt belangrijk voor ons is en waar we ons gewoon minder druk over hoeven te maken.
  • Fysieke ontspanning, door beweging of door massage, want lichaam en geest staan wel degelijk met elkaar in verbinding.

Voldoende slaap

Misschien kijk je ook naar deze pijler met iets van verwondering. Wat heeft slaap in godsnaam met je bloedsuikerspiegel van doen? Toch is het niet zo vreemd. In de slaap vinden immers alle herstelprocessen in je lichaam plaats. Dat gaat over fysieke herstelprocessen, maar ook over emotionele en mentale herstelprocessen. Het is al langer geweten dat je in je dromen onverwerkte indrukken van de dag een plaatsje weet te geven. Bij een tekort aan slaap blijft als het ware je stressmodus gewoon aan, en dat heeft, zoals we hierboven aangaven, een negatieve invloed op je bloedsuikerspiegel.

Voldoende slaap, dat begint al met goed kunnen inslapen. Oude wijsheden geven aan dat de uren voor twaalf uur dubbel tellen. Het is inderdaad goed om de dag de dag te laten zijn, en de nacht de nacht. In vroegere tijden was het daglicht daar de indicator voor. Als het te donker werd om nog veel te kunnen doen, ging je gewoon slapen. Dat betekent ook dat we in de winter meer sliepen dan in de zomer. Hoe meer wij ons inpassen in dat natuurlijke dag- en nachtritme, hoe gezonder dat voor ons is.

Vervolgens is het doorslapen aan de orde. Mensen met slaapapneu worden vele keren wakker, vaak zonder dat ze het zelf beseffen. En wie overdag te druk bezig blijft en geen tijd inbouwt om tot rust te komen, wordt vaak na de eerste slaap wakker met een kop vol gedachten die niet stil te krijgen zijn. Ook daar gaat gezondheid verloren. Mensen die op deze manier slaapgebrek leiden, krijgen er makkelijk hardnekkige kilo’s bij en ook diabetes ligt op de loer.

Er valt dus heel wat gezondheidswinst te halen door in te zetten op voldoende slaap. Dat kan:

  • Door op tijd te gaan slapen.
  • Door een avondritueel in te bouwen, waarbij schermpjes uit gaan en het licht gedimd wordt, zodat je melatonine – dat is het slaaphormoon – gaat aanmaken.
  • Door niet te laat op de avond nog te eten. Een volle maag houdt je immers wakker, en de suikers die uit die late maaltijd nog vrijkomen, geven je nieuwe energie. Spreekt vanzelf dat je dan niet kunt slapen.
  • Door in te zetten op wat echt ontspant, want opgebouwde spanning maakt je te vroeg alweer wakker.

Een leefstijlprogramma

Keer Diabetes2 Om is een leefstijlprogramma, het behoort tot de leefstijlgeneeskunde. Ik geloof er alvast in dat er toekomst zit in die leefstijlgeneeskunde. Het vraagt van ons dat we bereid zijn om onze leefstijl aan te passen om onze gezondheid te behouden en zelfs om verloren gegane gezondheid opnieuw te verwerven. Als het gaat om de vele chronische ziektes van onze tijd, lijkt leefstijlgeneeskunde mij de enige weg. Laten we dus hopen dat programma’s als Keer Diabetes2 Om binnenkort ook in Vlaanderen mogelijk zullen zijn. Tot het zover is – en ook daarna nog, wellicht – kun je bij ons, gezondheidsbegeleiders terecht. Wij zijn immers geschoold in het versterken van je gezondheid op al deze manieren.

 

Dit artikel maakt deel uit van GEZONDHEID-WIJZER door Hilde Ryckewaert, Consulent Natuurlijke Gezondheidszorg. Wil jij ook tweewekelijks de GEZONDHEID-WIJZER in je mailbox krijgen, vul dan onderstaand formulier in.

Twee vrouwen nemen elkaar vast bij de handen.

Over wat fysiek contact met je doet

by 4 Comments

In mijn blog ‘Geef je gezondheid een zetje!‘ vertelde ik je vorige keer al dat ik momenteel stage loop als onderdeel van mijn opleiding tot gezondheidsbegeleider. Ik volgde vier jaar lang op donderdag les aan De Levensschool, en nu voltooi ik die opleiding met een paar stages en straks ook nog door het schrijven van een eindwerk. Die beruchte laatste loodjes, weet je wel … Maar goed, ook die horen erbij.

Eind november en begin december liep ik, samen met een paar medestudenten, stage bij mensen met een beperking. En op dit moment doe ik mijn laatste stage-uurtjes in een woonzorgcentrum, waar ik werk met mensen met dementie. In beide stages gebruikte ik aanraking, fysiek contact. Tijdens de opleiding kregen wij vorming in voetreflexologie en dieptemassage, en die kennis zette ik in praktijk tijdens deze stages. Onze mensen met beperkingen gaven ons de volgende feedback: ‘Zalig!’ en ‘Van mij mag je dit elke week wel doen!’ en ‘Hé (zucht), ik voel me wel 20 kg lichter!’ Na afloop van de stage klonk een unaniem: ‘Dit is voor herhaling vatbaar!’

Mensen met dementie geven je natuurlijk niet dat soort feedback. Daar gaat het om veel subtielere signalen: een glimlach als je iemand over de rug wrijft, een stevige handdruk als je een hand vastneemt voor een lichte massage, een vrouw die de rug recht zodat je nog maar eens over haar hele rug zou kunnen wrijven. En dan toch ook weer woorden: ‘Mijn handen en mijn voeten zullen blij zijn, ze hebben anders altijd zoveel pijn.’

Fysiek contact heelt

Wij, mensen, zijn fysieke wezen. Zonder ons fysieke lichaam kunnen wij in deze wereld niet leven. Ons lichaam, met zijn mogelijkheden en met zijn beperkingen, maakt deel uit van wie wij zijn. We zijn fysieke wezens … en daarom is fysiek contact belangrijk voor ons welzijn, voor onze gezondheid, voor onze groei en onze ontwikkeling.

Bij fysiek contact komt oxytocine vrij, een stofje uit de hersenen dat ook wel eens het ‘knuffelhormoon’ genoemd wordt. Het zorgt voor een gelukzalig gevoel, voor verbinding, voor sociale cohesie en altruïsme. Het zorgt ook voor vermindering van pijnklachten, voor reductie van stress, voor terugdringen van angst. Ontneem mensen kans tot fysiek contact en ze sterven een langzame dood: door eenzaamheid, door depressie, door stress, door fysieke pijn, door ‘geen zin meer om te leven’.

In onze huidige maatschappij van ‘anderhalve meter afstand’ en van ‘een elleboogje’ in plaats van een handdruk komt onze huidhonger steeds scherper naar boven. Mensen hunkeren naar fysiek contact met elkaar, maar omwille van de angst om ziekte over te dragen, durven ze elkaar niet meer aanraken. Daarom worden vandaag meer mensen psychisch ziek, daarom voelen meer mensen zich niet goed in hun vel, daarom zie je meer agressie en geweld en zelfdoding.

Gun jezelf weer fysiek contact

Als ik je – in deze tijd van het jaar – één ding toewensen mag, dan is het wel dit: ‘Gun jezelf weer fysiek contact!’ Het is goed voor zoveel dingen:

  • Je wordt er gelukkiger van, echt waar. Daar zorgt oxytocine wel voor!
  • Fysiek contact vermindert pijn, alleen al door de aanraking. Denk maar aan het kusje op de zere knie van een kind dat gevallen is. Bij (diepte)massage gaat dat proces nog een beetje verder. Niet alleen de huid wordt beroerd, ook de spieren worden in dat proces meegenomen. De ontspanning die daaruit ontstaat, maakt dat de pijn voor langere tijd verdwijnt.
  • Je wisselt bacteriën en virussen en god-weet-wat-nog-allemaal met elkaar uit, … en dat is goed. Om je immuunsysteem alert te houden, is het van belang dat je telkens weer met al die dingen in contact komt. Op die manier krijgt je immuunsysteem een levenslange training, en het is zoals met zovele dingen: Wat je traint, blijft sterk. Wat je niet meer traint, verzwakt langzaamaan, tot het helemaal niet meer werkzaam is.
  • Je maakt verbinding die je op geen enkele andere manier kunt maken. Een huid-op-huid-contact creëert herinneringen die je nooit vergeet. De warmte van huid op huid, die je als baby hebt ervaren, spreekt nog als je diep-dementerend niemand nog herkent. Wat je brein vergeten is, herinnert je huid zich nog: het contact met de ander is belangrijk.
  • Je wordt een ge-heel-de mens. Je wordt weer heel, als je dat fysieke lichaam van jou geeft wat het nodig heeft: gezonde voeding, de nodige beweging … én het fysieke contact met anderen. Zonder dat contact ben je maar half … en dus ook altijd een beetje ziek!

 

Dit artikel maakt deel uit van GEZONDHEID-WIJZER door Hilde Ryckewaert, Consulent Natuurlijke Gezondheidszorg. Wil jij ook tweewekelijks de GEZONDHEID-WIJZER in je mailbox krijgen, vul dan onderstaand formulier in.

%d bloggers liken dit: