Een holistische kijk op gezondheid
In de natuurlijke gezondheidszorg hanteren we een holistische kijk op de mens én op wat gezond of ziek maakt. Wij erkennen dat een mens niet alleen fysiek ziek kan zijn, maar ook emotioneel, mentaal en zelfs spiritueel. Schematisch ziet een mens er dan als volgt uit:
Je ziet dat rondom het fysieke lichaam nog drie cirkels getekend staan, steeds verder uitdeinend. De grootste cirkel is die van het spirituele, want dat doordringt alle lagen van het mens-zijn.
- Het fysieke is alles wat met het lichaam te maken heeft: hartslag, ademhaling, bloedcirculatie, het innemen van voedsel, het uitscheiden van afvalstoffen, …
- Het emotionele is het domein van emoties als angst, blijheid, verdriet, woede, afgunst, …
- Het mentale heeft te maken met hoe wij denken over onszelf, de mensen rondom, de wereld met al haar mogelijkheden.
- Het spirituele heeft te maken met wat het leven zin geeft: liefde, verbondenheid, een doel om voor te gaan, …
Je ziet dat de cirkels niet uit volle lijnen bestaan, maar uit stippellijnen. Het moge duidelijk zijn dat deze vier kringen niet los van elkaar staan. Samen maken ze die éne mens uit, en ze beïnvloeden elkaar voortdurend. Tandpijn (fysiek) kan je zo op jezelf terugplooien, dat je geen enkele verbinding (spiritueel) meer ervaart. Verdriet (emotioneel) kan zo fel zijn dat je er ziek van wordt (fysiek). Je gedachten over gevaren in de buitenwereld (mentaal) kunnen maken dat jij voortdurend in angst leeft (emotioneel) en dat kan er dan weer voor zorgen dat je ziek wordt (fysiek).
Van het water dat overkookt
Ik besef dat, als ik die spirituele component van het mens-zijn noem, dat heel erg zweverig klinkt, of op zijn minst heel erg hoog gegrepen. Ver van je bed, dus eigenlijk. Niets is echter minder waar. Echte spiritualiteit staat met beide voeten stevig op de grond. De meest wezenlijke vraag als het om spiritualiteit gaat, is: ‘Waarom doe ik wat ik doe?’
Ieder van ons doet heel veel dingen op een dag. Op de vraag waarom je die dingen doet, borrelen als vanzelf verschillende mogelijke antwoorden op: omdat ik moet – omdat ik daarmee mijn brood verdien – omdat ik dat graag doe – omdat ik daarmee mijn naaste help – omdat …
Al deze antwoorden zijn goed en allemaal dragen ze een zekere spiritualiteit in zich. Ook in het spirituele leven zijn gradaties van meer en minder gezond. Meestal denken wij aan echt spirituele mensen als aan mensen die alles voor een ander doen. Ze lijken voortdurend bezig zichzelf weg te geven, ze dragen grote lasten, en vaak leven ze ook een religieus leven. Denk maar aan pater Damiaan of aan moeder Theresa.
En jawel, zij waren spiritueel levende mensen. Maar voor mij bestond hun sterke spiritualiteit er niet in de eerste plaats in dat zij hun leven gaven voor de armsten. Voor mij was het wezen van hun spirituele leven dat ze deden waar ze van binnenuit van voelden dat ze dat moesten doen. Ware spiritualiteit doet in de allereerste plaats jouzelf Léven, jawel met hoofdletter en met accent. Leven in de volle betekenis van dat woord: gelukkig, spontaan, vrij, gedreven voor wat jou boeit, vol passie, …
Echt spiritueel leef je als je dat vonkje dat in jou brandt – en dat kan alles zijn, als jij er maar enthousiast voor bent – voeding geeft tot het een laaiend vuur wordt. Een smeulend vonkje wordt door anderen niet zo gauw opgemerkt, een laaiend vuur daarentegen wordt al van verre gezien. En ieder kan van zijn licht en van zijn warmte meegenieten.
De middeleeuwse Brusselse mystieker Jan Van Ruusbroec (1293-1381) gebruikte een ander beeld. De spirituele mens is als een kookpot vol water. Hij stookt een vuurtje onder die kookpot, en stilaan raakt het water aan de kook. Tot zolang heeft de waarlijk spirituele mens nog niks aan een ander gegeven. Hij brengt alleen zichzelf aan de kook. Pas als het water zo fel gaat koken dat het overloopt, komt de spirituele mens als vanzelf toe aan ‘geven’. Waar jij van overloopt, daar mag een ander van meegenieten.
Spiritualiteit en gezondheid
Nu vraag jij je wellicht nog steeds af wat spiritualiteit – begrepen zoals hierboven aangegeven – te maken heeft met gezondheid. Wel, voor mij hebben beiden alles met elkaar te maken. Het gaat er eerst en vooral om bij jezelf te ontdekken welk vonkje er smeult. Waar word jij enthousiast van? Waar zou jij je leven aan willen geven? Vaak gaat het om dat waar je als kind al van droomde. Als je daarmee in contact bent, kun je ervoor kiezen om dat vuurtje voeding te geven: je bekwaamt je erin, je doet er een en ander mee, je ontwikkelt jezelf en je mogelijkheden … tot wat je doet ook door anderen opgemerkt wordt, ja, zelfs voor hen iets gaat betekenen. Op dat moment maakt het niet alleen meer jouzelf gelukkig, het maakt de wereld om je heen ook een beetje beter.
En beide – dat jij jezelf gelukkig maakt én de ander – dat maakt deel uit van jouw gezondheid. Het geeft zin aan je bestaan, het doet je groeien, het geeft kleur aan je relaties met anderen. Als ieder van ons zo zou leven, dan zouden we zelf een heel pak gelukkiger (en vanzelf ook gezonder) worden én de wereld zou er beslist ook heel wat mooier uitzien.
Dit artikel maakt deel uit van GEZONDHEID-WIJZER door Hilde Ryckewaert, Consulent Natuurlijke Gezondheidszorg. Wil jij ook tweewekelijks de GEZONDHEID-WIJZER in je mailbox krijgen, vul dan onderstaand formulier in.