Een houten paaltje bij een tarweveld met daaraan een hoefijzer.

Geluk

Januari
Nieuwjaarsmaand
Tijd waarin mensen elkaar geluk toewensen

Maar, wat is dan geluk? Wat bedoelen mensen als ze elkaar geluk toewensen? En misschien nog het belangrijkst van al, hoe creƫer je dat geluk? Wat moet je ervoor hebben, wat moet je ervoor doen om gelukkig te worden? Om gelukkig te zijn? Om gelukkig te blijven?

Daarover wil ik in deze blog wat mijmeren. Ik wil je meenemen op een aantal sporen die jou op dat pad van geluk kunnen brengen. Noem het mijn cadeautje voor jou, bij het begin van dit nieuwe jaar.

Basisvoorwaarden voor geluk

Uit bevragingen en uit studies blijkt dat voor geluk een aantal basisvoorwaarden vervuld moeten zijn. Die basisvoorwaarden liggen wereldwijd in dezelfde lijn. Het gaat om:

  • Een veilig gevoel, en dus dat je leeft op een plek waar geen oorlog is en waar misdaad onder controle blijft. Je moet als het ware de straat op kunnen, zonder het gevaar daar het leven bij te laten, of aangerand of beroofd te worden.
  • Een basis aan welvaart: een dak boven je hoofd, genoeg te eten hebben, beschikken over voldoende kledij, je huis kunnen verwarmen, de dokter kunnen betalen als dat moet. Want wie het ooit heeft meegemaakt, die weet het wel: als je iedere euro in twee moet bijten om rond te komen, dan is het moeilijk om gelukkig te zijn. Je loopt zelfs kans om ziek te worden van het voortdurend moeten tellen of je het einde van de maand wel haalt.
  • Minstens een paar mensen om je heen die je accepteren zoals bent en die jou de moeite waard vinden. Een van de ergste straffen die mensen kunnen krijgen is ze te onthouden van menselijk contact. Het feit dat ze weken- tot maandenlang helemaal alleen moeten blijven, ontneemt ze alle zin in het leven.

Het voldoen aan die basisvoorwaarden voor geluk, lijkt ons een taak van de maatschappij. En nee, daar voldoen we wereldwijd nog lang niet aan. Denk maar aan de broeihaarden van onveiligheid, aan al dan niet verdoken armoede, aan mensen opgesloten of weggestoken in psychiatrie, in woonzorgcentra, in appartementsblokken in grootsteden waar niemand nog zijn buren kent. Er is absoluut nog werk aan de winkel om voor iedereen die basisvoorwaarden voor geluk te scheppen. En toch, voor de meesten van ons is aan die basisvoorwaarden wel voldaan, en dan ligt het al dan niet ervaren van geluk veel meer in eigen handen.

Eens de basisvoorwaarden zijn vervuld

Dan Buettner begon in 1999 onderzoek naar de Blue Zones, gebieden wereldwijd waar mensen tot op hoge leeftijd erg gezond blijven. Toen dat eerste onderzoek zowat afgerond leek, kreeg zijn zoektocht een andere kleur. Hij richtte zich nu op de Blue Zones of Happiness, gebieden wereldwijd waar mensen duidelijk gelukkiger blijken te zijn dan elders. Hij zocht en vond een drietal redenen voor dat extra gelukkig zijn.

  • Pride – trots: In Singapore – een maatschappij die zich sinds de zestiger jaren van de vorige eeuw aan het opwerken is uit armoede – blijkt de trots van mensen op wat ze bereikt hebben een sterke bron van geluk. Dat is een beetje wat onze ouders of grootouders hebben meegemaakt in de heropbouw na de Tweede Wereldoorlog. Het ideaalbeeld van volwassenen toen was dat hun kinderen het beter zouden hebben dan ze het zelf hadden. Hard werken gaf voldoening omdat dat mogelijkheden gaf om een eigen huis te verwerven, om de kinderen te laten studeren, om zich bepaalde vormen van luxe te kunnen permitteren, zoals een eigen auto, een televisie of eens op vakantie kunnen gaan. Zolang een maatschappij in die fase van opbouw naar een beter leven zit, is die trots op wat ze bereikt hebben voor mensen inderdaad een bron van geluk. Mensen raken echter gauw gewoon aan dat betere leven. Het geluk dat ze halen uit het bereiken van een basis levensstandaard blijft niet duren. Maakt die trots henzelf nog gelukkig, hun kinderen en kleinkinderen hebben meer nodig. Het is immers niet hun trots, maar die van hun ouders of grootouders.
  • Pleasure – plezier: In Costa Rica is het openbaar leven goed uitgebouwd. Er is openbaar onderwijs voor zowel jongens als meisjes. Het is er veilig op straat, iedereen heeft toegang tot de gezondheidszorg, mensen kunnen er makkelijk voorzien in hun levensonderhoud. De basisvoorwaarden voor geluk zijn er dus vervuld. Geld verdienen is bij de meeste Costa Ricanen niet het belangrijkste. Hun focus ligt meer op sociaal contact: het plezier van samen te eten, een spelletje voetbal te spelen, een pint te drinken en moppen te tappen. Mensen helpen elkaar ook graag een handje. Die sterke sociale band met familie, vrienden en buren zorgt ervoor dat niemand helemaal alleen komt te staan, en dat bevordert het geluk van allen.
  • Purpose – een doel: Ook in Denemarken is de zorg voor de inwoners goed georganiseerd. Er is gratis onderwijs, er is basis gezondheidszorg voor allen, er is goed openbaar vervoer en er zijn vele fietspaden, er zijn toelages voor woningen of om te studeren, er zijn uitkeringen bij de geboorte van een kind, bij ziekte, bij werkeloosheid, bij pensioen. Dat alles wordt betaald met belastinggeld, waarbij de hogere inkomens duidelijk zwaarder belast worden dan de lagere inkomens. Dat laatste maakt het voor Denen minder interessant te azen op een job die meer doet verdienen. Daarom ook hechten Denen er veel meer belang aan een job of een bezigheid te vinden die echt bij ze past. Ze doen iets waar ze goed in zijn en waar ze vreugde uit halen. Ze gaan voor wat hen voldoening zal geven op langere termijn. En omdat meer verdienen op het einde van de rit niet loont, werken ze ook maximaal 37 uur per week en nemen ze jaarlijks zo’n zes weken vakantie. Denen kiezen eerder voor ‘gemiddeld’ op vlak van rijkdom, maar voor ‘extra’ op vlak van voldoening.

Levenslessen voor ons

  • Is aan de basisvoorwaarden voor geluk niet voldaan, doe dan wat je kunt om hier verbetering in te brengen. Je zult geluk vinden in het verwerven van een betere levensstandaard voor jezelf en voor je kinderen. Is aan die basisvoorwaarden wel voldaan, laat dan het idee los dat je met nog meer te verdienen, gelukkiger zult worden. Dat is vaak niet zo.
  • Geluk haal je uit sociale contacten, uit de band met familie, vrienden, buren, collega’s. Zorg ervoor dat je in elke fase van je leven zinvolle contacten met anderen blijft onderhouden. Dat kan op school of op het werk, maar ook in een vereniging, een hobbyclub, via vrijwilligerswerk of door bewust contact te zoeken met de buren.
  • Focus je niet zozeer op waar je rijk van wordt, maar veeleer op waar je voldoening in vindt. Ga op zoek naar wat echt bij je past. Doe datgene waar je blij van wordt, en doe dat niet alleen voor jezelf, maar deel van daaruit met anderen. Geven vanuit je overvloed maakt immers meer gelukkig dan krijgen, verwerven of hebben.

 

Dit artikel maakt deel uit van GEZONDHEID-WIJZER door Hilde Ryckewaert, Consulent Natuurlijke Gezondheidszorg. Wil jij ook tweewekelijks de GEZONDHEID-WIJZER in je mailbox krijgen, vul dan onderstaand formulier in.